Geestelijke gezondheidszorg

Welke ontwikkelingen zien we in de GGZ?

We kijken terug op een soepele overgang van de GGZ naar de Wlz. Er is door partijen veel werk verzet om de overheveling in goede banen te leiden. De achterstand bij het vaststellen van een indicatie door het CIZ leidt ertoe dat sommige mensen verlaat toegang tot de Wlz krijgen. Voor mensen die nog geen indicatie hebben maar wel voldoen aan de criteria van de Wlz hebben we een goede overgangsregeling met centrumgemeenten afgesproken waarbij de continuïteit van zorg gewaarborgd wordt

Met de overheveling van de GGZ naar de Wlz op 1 januari 2021 is door VWS besloten om de GGZ behandeling nog geen onderdeel te maken van de Wlz aanspraken, tenzij er sprake is van integraal verblijf inclusief behandeling. Voor de overige leveringsvormen betekent dit dat er pas vanaf 2022 een beroep gedaan kan worden op GGZ behandeling via de Wlz. In de tussentijd verloopt de vergoeding van deze behandeling via de Zorgverzekeringswet. VWS heeft in januari 2021 middels een brief aangegeven dat de situatie van 2021 ook wordt gecontinueerd in 2022. Reden hiervoor is dat VWS breder gaat kijken naar de positionering van behandeling voor mensen die aanspraak maken op langdurige zorg. De GGZ behandeling wordt hierin meegenomen.

Ondersteuning aan klanten

Na een druk jaar waarin de overheveling vroeg om specifieke communicatie richting klanten, zijn we in 2021 overgegaan op ons reguliere proces.

Dit reguliere proces richt zich op twee pijlers, de klant zelf en de zorgaanbieders.

Klanten

In ons regionale inkoopkader 2019-2023 is reeds benoemd hoe we elke nieuw geïndiceerde Wlz-klant bellen en hoe we bemiddelen bij wachtlijsten. Dit beleid volgen we vanaf 2021 ook voor de GGZ doelgroep. Elke nieuw geïndiceerde klant wordt door ons gebeld en ontvangt van ons een welkomstbrief. We vinden het belangrijk om in onze communicatie aan te sluiten op de persoonlijke situatie van de klant. We willen in 2021 onze welkomstbrieven persoonlijker maken, gericht op de doelgroep. In de huidige welkomstbrieven wijzen we op de mogelijkheid voor klanten om, naast de cliëntondersteuning die wij als zorgkantoor bieden, onafhankelijke cliëntondersteuning in te zetten. We vinden het belangrijk dat klanten hier gebruik van kunnen maken vanuit de Wlz, ook als de Wlz indicatie formeel gezien nog niet is ingegaan.

We zien het als onze taak om zorg in te kopen die aansluit bij de wensen van de klant. We willen de inspraak van klanten op ontwikkelingen vergroten. We gaan daarom vanaf 2021 onze contacten met cliëntenraden en Pgb-budgethouders intensiveren.

Zorgaanbieders

Zorgverleners op locatie zijn veelal het eerste aanspreekpunt voor klanten. We vinden het belangrijk dat deze zorgverleners geïnformeerd zijn over de ontwikkelingen binnen de Wlz. Goed geïnformeerde zorgaanbieders kunnen een belangrijke rol spelen in de ondersteuning aan klanten. Om alle beschikbare kennis te delen hebben we vroegtijdig informatiebijeenkomsten voor zorgaanbieders gehouden, waarin we naast de stand van zaken met betrekking tot de overheveling van de GGZ, hebben gesproken over het zorgkantoor, de Wlz en de inkoop. Een voorbeeld hiervan is onze bijeenkomst over de administratieve processen in de Wlz Daarnaast hebben we middels nieuwsberichten informatie verstrekt over de wijze waarop de communicatie aan klanten verloopt.

Wij hechten ook veel waarde aan goed inzicht op eventuele bemiddelingsvraagstukken van klanten. Hierin speelt de uitwisseling via iWlz een belangrijke rol. Een goede verwerking van iWlz informatie zorgt ervoor dat we inzicht hebben in bijvoorbeeld mismatches tussen vraag en aanbod en weten we welke klanten extra ondersteuning nodig hebben in de zoektocht naar passende zorg. Om zorgaanbieders een goede start te geven aan het werken met iWlz hielden we in november een webinar voor de nieuw toetredende GGZ zorgaanbieders in de Wlz.

Voor nieuwe klanten die vanaf 2021 de Wlz instromen, verwachten we van zorgaanbieders een proactieve houding om ervoor te zorgen dat klanten de juiste zorg op de juiste plek krijgen. Het zorgveld kennen, samenwerking met zorgaanbieders en bemiddelen waar nodig, is een randvoorwaarde. De informatie die we verstrekken via de Zorgatlas kan hierbij helpen. We doen een beroep op alle zorgaanbieders om informatie op de Zorgatlas actueel te houden.

Optimale aansluiting bij het levenspad van de klant

Door openstelling van de Wlz voor de GGZ doelgroep is de zorg langdurig voor een groep kwetsbare klanten verzekerd. Er blijft echter een groep klanten die aanspraak maakt op voorzieningen vanuit de Wmo. We vinden het belangrijk dat zorg en verblijf goed toegankelijk blijft voor klanten die niet voldoen aan de Wlz criteria. Het bevordert doorstroom vanuit klinische GGZ settingen. Daarnaast kan het tijdig beschikken over een Wmo voorziening verzwaring van zorg, bijvoorbeeld richting de Wlz, mogelijk voorkomen.

We moedigen zorgaanbieders aan om zowel zorg vanuit de Wmo als de Wlz aan te blijven bieden om zo ook keuzevrijheid te bevorderen in beide domeinen. Voor de klanten die aanspraak maken op zorg vanuit de Wlz, zetten we ons in om zorg te realiseren die aansluit bij de wensen en behoeften van de klant. Dit vraagt om maatwerk oplossingen. Binnen de Wlz zijn er vanaf 2021 voor de GGZ verschillende leveringsvormen mogelijk, van modulaire zorg tot aan opname inclusief behandeling.

Samenwerking voor passende zorg

In het levenspad van de klant zullen zich omstandigheden voordoen die kunnen zorgen voor fluctuaties in de behoefte van de klant. Flexibel op- en afschalen van zorg vinden we een belangrijke sleutel die vertrouwen moet bieden in het “loslaten” van een klant bij de pieken en comfort biedt dat opschalen snel geregeld kan worden bij dalen. Dit komt de herstelgedachte ten goede. Omdat niet elke zorgaanbieder dezelfde soort zorg levert en een eigen expertise heeft, is samenwerking en het benutten van elkaars expertise hierin erg belangrijk. Deze samenwerking en expertise geldt zowel binnen de GGZ-sector als daarbuiten, zoals bijvoorbeeld ouderenzorg. Ook rondom een zinvolle dagbesteding is samenwerking nodig.

Dagbesteding die aansluit bij de interesses van de klant leidt tot zingeving en draagt bij aan de herstelgedachte. Door goed inzicht te hebben in de mogelijkheden van dagbesteding, ook bij andere zorgaanbieders, kan hier beter vorm aan worden gegeven worden. Ons uitgangspunt bij dagbesteding is dat er gekeken moet worden naar wensen en mogelijkheden. Arbeidsmatige dagbesteding is hierbij een optie, maar geen doel op zich.

Leveringsvormen

Een Wlz indicatie geeft ook voor de GGZ doelgroep een keuze aan leveringsvormen, van volledige opname tot aan modulaire zorg. Menzis Zorgkantoor informeert elke nieuwe klant over de leveringsvormen en kan bemiddelen naar een passende zorgaanbieder. Ook onafhankelijke cliëntondersteuning kan hierin een rol spelen. Zorgaanbieders borgen in het zorgproces vanaf intake en gedurende levering of de zorg en leveringsvorm het best passend is voor de klant om zo het levenspad van de klant het beste te volgen. Een mooi voorbeeld van aansluiting op het levenspad van de klant is het beschikbaar stellen van “klapwoningen”. Kenmerkend hieraan is dat bewoning in eerste instantie via de Wlz bekostigd wordt via de leveringsvorm verblijf en als de klant eraan toe is, deze omgezet kan worden naar VPT of MPT.

Leefkracht

Vanuit onze missie om de leefkracht van ieder mens te versterken, willen we de komende jaren de ervaren gezondheid van de inwoners in onze regio’s laten stijgen. Hierbij richt Menzis zich op prevalentie en incidentie van vijf grote leefstijl gerelateerde (chronische) aandoeningen. Voor deze vijf aandoeningen is een gezonde leefstijl de sleutel om te voorkomen dat mensen ziek worden óf om verergering te voorkomen. Er komt steeds meer wetenschappelijk bewijs dat meer preventie en het werken aan een gezonde leefstijl (niet roken, geen alcohol, voldoende slapen, stressreductie, gezonde voeding en voldoende beweging) helpt bij het voorkomen van chronische aandoeningen. Daarom vinden we het van belang dat zorgaanbieders zich inspannen om een gezonde leefstijl te bevorderen.

Innovatie

Wij willen een optimale en efficiënte inzet van middelen in de zorg stimuleren. Daarom vinden wij het van belang dat zorgaanbieders bezig zijn met innoveren. We zien hierin de sleutel om zorg voor de toekomst op een hoog niveau te houden, waarbij we oog hebben voor de doelmatige inzet van middelen en beschikbaarheid van zorg. Binnen de GGZ zien we doorontwikkeling van e-health toepassingen, om zo de klant meer regie te geven. Ook is de inzet van domotica op veel plekken onmisbaar om zorg op afstand verantwoord te leveren. Voor doelgroepen met structuurproblemen zien we zeer positieve resultaten door te werken met sociale robots, waaronder bijvoorbeeld de Tessa©. Als zorgkantoor willen we de creativiteit niet beperken en schrijven we geen specifieke technologie voor.

Arbeidsmarkt

Binnen de gespecialiseerde GGZ zien we een tekort aan regiebehandelaars. Binnen onze regio’s blijven we zorgaanbieders stimuleren opleidingsplekken aan te bieden voor deze beroepsgroep. We zien dat de inzet van ervaringsdeskundigen helpt om de druk te verminderen. Tevens bevorderen we samenwerking tussen partijen om samen uitdaging op de arbeidsmarkt aan te pakken.

Naast nieuwe instroom stimuleren we ook behoud van bestaand begeleidend en verplegend personeel. Goed werkgeverschap, en hierin de duurzame inzetbaarheid van personeel, vinden we een essentieel onderdeel.